Bên cạnh loại hình du lịch
sinh thái, dã ngoại, về nguồn,... thì nhu cầu đi du lịch để bổ sung
kiến thức về văn hóa, lịch sử, tâm linh tín ngưỡng dân gian thông qua
các loại hình di tích đã và đang ngày càng có sức thu hút đối với du
khách. Đây là tiềm năng du lịch hấp dẫn, đầy hứa hẹn, cần khai thác và
phát huy xứng tầm với thế mạnh vốn có của nó.
Đối
với Bến Tre, tuy là vùng đất mới, nhưng từ lâu đã được nhiều người biết
đến là một trong những vùng đất giàu truyền thống văn hóa, cách mạng,
là vùng đất "địa linh nhân kiệt".
Vì thế, Bến Tre cũng có hệ thống di tích khá phong phú, đa dạng về loại hình, chứa đựng nhiều giá trị về văn hóa vật
thể, phi vật thể và cũng phản ánh truyền thống văn hóa, phong tục tập
quán, tôn giáo tín ngưỡng và những nét đặc trưng… của vùng đất xứ dừa
Bến Tre.
Hiện
tại, Bến Tre có 22 di tích được xếp hạng, trong đó có 14 di tích được
công nhận cấp quốc gia và 08 di tích cấp tỉnh. Ngoài di tích, Bến Tre
còn có hệ thống đình, chùa, miếu, nhà cổ, bia, tượng, đền thời liệt
sĩ,... rất phong phú và đa dạng về lối kiến trúc xây dựng.
Những
năm qua hệ thống các loại hình này cũng đã thu hút du khách thập
phương, góp phần rất lớn vào sự phát triển du lịch tỉnh nhà.
Về
di tích, ta hiểu nó là dấu vết của quá khứ còn lưu lại trong lòng đất
hoặc trên mặt đất. Mỗi di tích có ý nghĩa về mặt văn hóa - lịch sử và
khi hội đủ các điều kiện sẽ được công nhận theo thứ tự: Di tích cấp
tỉnh, di tích cấp quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt.
Về di tích lịch sử - văn hóa:
Đây là những công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo
vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hóa,
khoa học. Di tích phải có một trong các tiêu chí như: công trình xây
dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử tiêu biểu trong quá trình dựng
nước và giữ nước.
Các
di tích loại này, Bến Tre có Di tích lịch sử Đồng Khởi Bến Tre (xã Định
Thủy, huyện Mỏ Cày Nam); Di tích lịch sử chùa Tuyên Linh (xã Minh Đức,
huyện Mỏ Cày Nam); Di tích địa điểm Nhà ông Nguyễn Văn Cung và Ngã ba
cây da đôi (xã Tân Xuân, huyện Ba Tri); Di căn cứ Quân khu ủy Sài Gòn -
Gia Định (xã Tân Phú Tây, Mỏ Cày Bắc); Di tích Đầu cầu tiếp nhận vũ khí
Bắc - Nam (xã Thạnh Phong, Thạnh Phú); Di tích ngôi nhà ông Nguyễn Văn
Trác (xã Hưng Lễ, huyện Giồng Trôm); Di tích các chứng tích về cuộc thảm
sát 286 người vô tội do thực dân Pháp tiến hành năm 1947 (xã Phong Nẫm,
huyện Giồng Trôm); Di tích Đình Tân Hưng và mộ ông Huỳnh Văn Thiệu (xã
Châu Hưng, huyện Bình Đại); Di tích Đình Tân Ngãi (xã Thạnh Ngãi, huyện
Mỏ Cày Bắc); Di tích cuộc thảm sát 129 người dân vô tội của Mỹ - Ngụy
(xã Tân Thanh Tây, huyện Mỏ Cày Bắc); Di tích các trận đánh tại ngã tư
Thạnh Tân (xã Thạnh Phước, huyện Bình Đại); Di tích Đình Rắn (xã Định
Thủy, huyện Mỏ Cày Nam); Ngôi nhà Bảo Tàng Bến Tre (Phường 3, Tp Bến
Tre)…
Bên
cạnh đó là các công trình xây dựng, địa điểm gắn với thân thế sự nghiệp
của anh hùng dân tộc, danh nhân của đất nước. Các di tích tiêu biểu này
tại Bến Tre hiện có: Di tích Mộ và khu tưởng niệm Nguyễn Đình Chiểu (xã
An Đức, huyện Ba Tri); Di tích Mộ và đền thờ Lãnh binh Nguyễn Ngọc
Thăng (xã Mỹ Thạnh, huyện Giồng Trôm); Di tích Mộ nhà giáo Võ Trường
Toản (xã Bảo Thạnh, huyện Ba Tri); Khu mộ Phan Thanh Giản - vị tiến sĩ
đầu tiên của Nam kỳ lục tỉnh (xã Bảo Thạnh, huyện Ba Tri); Đền thờ nhà
thơ Phan Văn Trị (xã Thạnh Phú Đông, huyện Giồng Trôm); Khu lưu niệm Đốc
binh Phan Ngọc Tòng (xã An Hiệp, huyện Ba Tri); Miếu thờ và mộ Lê Quang
Quan (Tán Kế), (xã Mỹ Thạnh, huyện Ba Tri); Nhà bia Trương Vĩnh Ký (xã
Vĩnh Thành, huyện Chợ Lách); Khu tưởng niệm nữ tướng Nguyễn Thị Định (xã
Lương Hòa, huyện Giồng Trôm); Đền thờ trung tướng Đồng Văn Cống (xã Tân
Hào, huyện Giồng Trôm);
Về di tích kiến trúc nghệ thuật: Đây là những công trình kiến trúc nghệ thuật, tổng thể kiến trúc có giá trị tiêu biểu trong các giai đoạn phát triển nghệ thuật kiến trúc của dân tộc. Quần thể các
công trình kiến trúc nghệ thuật hoặc công trình kiến trúc đơn lẻ có giá
trị tiêu biểu về kiến trúc, nghệ thuật của một hoặc nhiều giai đoạn lịch
sử. Loại hình di tích này Bến Tre còn hiện hữu. Các di tích loại này
gồm có: Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Phú Lễ (xã Phú Lễ, huyện Ba
Tri); Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Bình Hòa (xã Bình Hòa, huyện
Giồng Trôm); Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Tân Thạch (xã Tân Thạch,
Châu Thành); Di tích nhà cổ Huỳnh Phủ (Hương Liêm) và khu mộ (xã Đại
Điền, huyện Thạnh Phú); đình Phú Tự và cổ thụ Bạch Mai (xã Phú Hưng, TP.
Bến Tre); Kiến trúc nghệ thuật của khu du lịch Cồn Phụng, còn gọi là
khu Đạo Dừa Nguyễn Thành Nam (xã Tân Thạch, huyện Châu Thành)...
Bên
cạnh các loại hình kiến trúc trên, Bến Tre còn phong phú với hệ thống
kiến trúc của các cơ sở tín ngưỡng - thờ tự của các tôn giáo như: Chùa
cổ Hội Tôn (xã Quới Sơn, huyện Châu Thành); Nhà thờ cổ Cái Mơn (xã Vĩnh
Thành, huyện Chợ Lách); Nhà thờ Cái Bông (xã An Phú Trung, huyện Ba
Tri); Đình An Hội và chùa Viên Minh (phường 2, TP. Bến Tre); chùa Viên
Giác (phường 5, TP. Bến Tre); Tòa thánh Cao đài Ban chỉnh (phường 6, TP.
Bến Tre); kiến trúc Tòa thánh Cao đài Tiên Thiên (xã Tiên Thủy, huyện
Châu Thành); Lăng thờ cá Ông tại xã Bình Thắng, huyện Bình Đại và xã
Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú…
Ngoài
ra, hệ thống bia, tượng… ở các huyện của Bến Tre cũng rất phong phú, đa
dạng. Riêng tại trung tâm TP. Bến Tre có các công trình kiến trúc văn
hóa tiêu biểu như: Công viên tượng đài Đồng Khởi; Công viên tượng đài
Trần Văn Ơn; Công viên tượng đài "Chiến thắng trên sông", còn gọi là
Công viên Hùng Vương...
Về
di tích thắng cảnh (danh lam thắng cảnh): Là cảnh quan thiên nhiên hoặc
địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến
trúc có giá trị lịch sử, thẩm mỹ, khoa học. Danh lam thắng cảnh phải có
một trong các tiêu chí như: cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến
trúc có giá trị lịch sử, thẩm mỹ tiêu biểu; hay khu vực thiên nhiên có
giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học, hệ sinh
thái đặc thù hoặc khu vực thiên nhiên chứa đựng những dấu tích vật chất
về các giai đoạn phát triển của trái đất.
